Woonwagen winterklaar maken: 5 tips voor winterkampeerders

Winterkamperen met de caravan is een bijzondere ervaring – maar alleen als de caravan goed bestand is tegen lage temperaturen. Een efficiënte gasverwarming en geïsoleerde wanden zijn tegenwoordig standaard in bijna alle moderne caravans. Om echter van je vakantie in de sneeuw in je huis op wielen echt een daverend succes te maken, moet je rekening houden met verschillende punten. Speciale winterbestendige caravanmodellen zijn een oplossing, die bijzonder geschikt zijn voor lage temperaturen. Het ombouwen van een normale zomerse caravan voor winterkamperen is daarentegen meestal zeer ingrijpend.

Wanneer is een caravan winterklaar?

Is de caravan winterklaar of alleen geschikt voor de winter? In de wandelgangen gebruiken veel kampeerders deze termen door elkaar. In werkelijkheid maakt dit echter een groot verschil. Wintergeschikt betekent dat de caravan bij temperaturen tot 0°C zonder beperkingen in comfort volledig kan worden gebruikt. De caravan is echter pas winterklaar als hij ook bij temperaturen tot -15°C binnen een kort tijdsbestek kan worden verwarmd. Hiervoor wordt de caravan getest volgens de DIN-norm EN 1645-1.

Testprocedure voor winterharde caravans volgens DIN EN 1645-1

Om als winterklaar te worden beschouwd, schrijft de norm DIN EN 1645-1 de volgende testprocedure in vier fasen voor. Het meetpunt bij de test bevindt zich 1 meter boven de binnenvloer van het voertuig in het midden van het woongedeelte. Daarnaast zijn er vijf andere meetpunten in het voertuig. Deze mogen niet meer dan 7°C verschil vertonen ten opzichte van de eerste meting.

Afkoelen

In de eerste fase wordt de caravan gedurende een periode van 10 uur afgekoeld tot een temperatuur van -15°C. Bijvoorbeeld door alle ramen en deuren van het voertuig te openen.

Verwarming starten

Na het afkoelen wordt het verwarmingssysteem gestart. Het interieur van de caravan moet zo snel mogelijk worden verwarmd. Het doel is om binnen 2 uur een temperatuur van minimaal 20°C te bereiken.

Stabiliseren

Als de vereiste temperatuur is bereikt, wacht men een uur totdat de warmte zich in de hele caravan heeft verspreid. Vervolgens wordt het watersysteem gevuld.

Testen van het watersysteem

In de laatste stap wordt gecontroleerd of de waterleidingen en buizen na nog een uur nog steeds goed werken en niet zijn bevroren.

Geslaagde test: caravan is winterklaar

Als alle vier testprocedures zijn geslaagd, wordt de caravan beschouwd als winterklaar volgens niveau III. Als de caravan alleen slaagt voor de eerste twee fasen van de test (temperatuur van -15°C tot + 20°C binnen 2 uur) wordt hij beschouwd als geschikt voor de winter. Voor campers wordt een vergelijkbare procedure toegepast. De overeenkomstige norm voor campers is DIN EN 1646-1.

Waar het op aankomt bij een caravan die geschikt is voor de winter

Een normale zomerse caravan kun je meestal nog steeds gebruiken bij lage temperaturen tot 0°C, omdat bijna alle modellen voldoende isolatie en een goede gasverwarming hebben. Maar wat als je ook tijdens echt koude winternachten in de caravan wilt overnachten? In dat geval kun je het beste kijken naar een model dat geschikt is voor de winter of bij aankoop een speciaal winterpakket bestellen.

Isolatie

Om een aangenaam binnenklimaat te bereiken bij vrieskou moet je allereerst letten op voldoende isolatie van de buitenmuren. Standaard is hier de aluminium-schuim-sandwichconstructie. Een goede richtlijn is 31 mm voor de wanden, ongeveer 39 mm voor het dak en ongeveer 47 mm voor de vloeren.

Verwarming

Ook de verwarming is belangrijk. Veel winterharde caravans hebben een ventilator ingebouwd die de warme lucht via luchtroosters naar het interieur brengt. De warmte verspreidt zich echter relatief ongelijkmatig in het interieur, omdat de lucht het warmst is bij de openingen. Efficiënter zijn warmwaterverwarmingssystemen met convectoren. Hier wordt het water eerst verwarmd en vervolgens in een convector gepompt. Hierdoor verspreidt de warmte zich gelijkmatiger en verwarmt het interieur sneller.

Luchtcirculatie

Let er bij de constructie van het voertuig op dat de lucht in het interieur goed kan circuleren. De warme lucht van de verwarming moet zich zonder obstakels tussen meubels en andere inbouwelementen (kasten, binnenmuren, et cetera) kunnen verplaatsen. Hierdoor voorkom je de vorming van condensatie en vocht in het voertuig.

Plaatsing van watertanks

De watertanks voor vers water bevinden zich in een winterharde caravan idealiter in het verwarmde interieur van het voertuig. Ideaal is als de waterleidingen langs de verwarmingsbuizen lopen. Als het verwarmingssysteem bij zeer lage temperaturen toch aan zijn grenzen komt, wordt het gebruik van een verwarmingselement aanbevolen.

Checklist voor het winterklaar maken van de camper

Koop een winterpakket voor de caravan

De bovengenoemde punten kunnen bij een normale zomercaravan zeer omslachtig en met veel moeite zelf worden ingebouwd. Als je weet dat je ook in de winter kampeert, kan het bij de aankoop van een caravan daarom zinvol zijn om een speciaal winterpakket bij te bestellen. Dit pakket omvat meestal een extra elektrische verwarming voor het standaardmodel of de eerder genoemde warmwaterverwarming. Daarnaast zijn er handige extra opties zoals gasdrukregelaars, vloerverwarming, verbeterde isolatie, bijvoorbeeld met XPS-schuim of piepschuim, en bijzonder goed isolerende winterhoezen voor de achterkant en voorkant van het voertuig.

Welke caravans zijn echt winterklaar?

Zoals eerder vermeld, hebben bijna alle moderne caravans relatief goed geïsoleerde buitenmuren. Toch zijn er enkele modellen die bijzonder geschikt zijn voor het koude seizoen. In onze test in het Oostenrijkse Ötztal werden vier modellen vergeleken bij buitentemperaturen van ongeveer -5°C, die allemaal goede tot zeer goede testresultaten behaalden:

• Adria Alpina 663 UK
• Fendt Diamant 560 SG
• Hymer Eriba Nova SL 530
• Knaus Südwind 650 UDF Scandinavian Selection

Deze modellen onderscheiden zich door zeer goede isolatie (bijvoorbeeld geïsoleerde wielkasten en geïsoleerde voordeuren) en hebben ook een goede verwarming. De modellen van Adria, Knaus en Hymer hebben een waterverwarming, de Fendt zelfs een elektrische vloerverwarming. De isolatie werd vergeleken met een gangbare zomercaravan. In die caravans daalde de kamertemperatuur al binnen 200 minuten van 20°C naar 11°C. Bij Fendt en Knaus binnen minstens 250 minuten, bij Adria binnen krap 300 en bij Hymer zelfs na meer dan 350 minuten.

Winterharde caravans getest

Uitleg: (0,6 – 1,5 zeer goed) ++; (1,6 – 2,5 goed) +; (2,6 -3,5 voldoende) 0; (3,6 – 4,5 voldoende) – ; (4,6 – 5,5 onvoldoende) – –

Zo maak je je woonwagen winterklaar: onze 5 beste tips

Naast het kiezen van het juiste caravanmodel zijn er nog enkele dingen die je zelf kunt doen om je woonwagen klaar te maken voor het koude seizoen. Met de volgende tips staat succesvol winterkamperen niets meer in de weg.

Neem de juiste accessoires mee

Voor de winter heb je enkele dingen nodig die in de zomer niet per se nodig zijn. Hieronder vallen bijvoorbeeld tractiematten, zodat de banden niet wegzakken in de sneeuw, een sneeuwschep om de ingang vrij te graven of thermofolie waarmee je koudebruggen bij de ramen voorkomt. Een ijskrabber voor de ramen mag ook niet ontbreken. Een luifel is bovendien handig om natte kleding, schoenen of ski’s op te bergen.

Antivries gebruiken

Gebruik zowel voor de ramen als voor de koelvloeistof van de motor een antivriesmiddel. Vooral bij de motor kan dit anders leiden tot ernstige schade, mogelijk zelfs tot een total loss. Voor de ramen gebruik je het beste antivriesmiddel dat geschikt is tot -25°C. Let op dat verschillende antivriesmiddelen soms niet met elkaar gemengd mogen worden.

Gasvoorraad controleren

In de winter moet je logischerwijs meer verwarmen, omdat niemand graag in de kou zit. Hierdoor stijgt ook de vraag naar gas voor de verwarming. Met een gebruikelijke 11-liter gasfles kun je – afhankelijk van je persoonlijke verbruik – twee tot drie dagen vooruit. Voor een weekje skivakantie neem je dus het beste drie tot vier flessen mee. Ook handig is een gasniveaumeter.

Winterbanden monteren

Als je in de winter op pad bent, moet je rekening houden met gladde, mogelijk bevroren wegen. Vertrouw dus liever niet op allseasonbanden, maar schaf winterbanden aan met een goed profiel. Sneeuwkettingen mogen ook niet ontbreken aan je bagage. Voorzichtig en anticiperend rijgedrag spreekt in de winter voor zich. Let er ook op dat de lading extra goed is beveiligd.

Waterinstallatie in de woonwagen beschermen tegen vorst

Bevroren waterleidingen en vorstschade vormen een van de grootste gevaren in de winter. De watertank voor vers water is bij wintercaravans doorgaans verwarmbaar – maar niet de afvalwatertank. Hier laat je het beste de kraan open en zet je er een emmer onder. Op deze manier kan het water zich niet in de tank verzamelen en bevriezen. Bij de vakman is ook speciale antivries verkrijgbaar voor gebruik in drinkwaterinstallaties en fecaliëntanks.

Wat is een vorstbeschermer voor woonwagens en campers?

Omdat we het net over het onderwerp waterinstallatie en vorst hadden: zoals eerder vermeld is bevriezend water in boilers en leidingen een van de grootste uitdagingen in de winter, zelfs voor ervaren kampeerders. Er is echter een eenvoudige oplossing: vorstbeschermer. Hiermee worden systemen bedoeld die elektrisch of op gas kunnen worden verwarmd. Afhankelijk van het model werkt dit via een tijdschakelaar of thermostaat (activering wanneer de temperatuur onder een bepaalde waarde daalt).

Een andere oplossing wordt aangeboden door de fabrikant Truma met de Truma FrostControl. Dit is een klein veiligheidsventiel dat zich bij een omgevingstemperatuur van ongeveer 3°C automatisch opent en de inhoud van de boiler via een afvoerpijp naar buiten laat lopen. Hierdoor voorkomt de FrostControl dat water zich ophoopt in het binnenste van de tank en schade veroorzaakt wanneer het uitzet. Handig is dat dit systeem zonder stroom werkt – het risico op storingen is daarmee gering.

Onze tips voor mooie wintercampingplaatsen

Je weet nu hoe je je camper winterklaar maakt. Nu ontbreekt eigenlijk alleen nog een mooie plek om echt van je winterse vakantie in de caravan te genieten. Daarom geven we je tot slot enkele aanbevelingen voor Duitsland en Europa. De volgende plaatsen worden allemaal uitstekend:

Duitsland

• Camping Münstertal
• Schwarzwaldcamping Alisehof
• Family-Resort Kleinenzhof

Europa

Iets verder naar het zuiden vind je vooral in Oostenrijk geweldige wintercampingplaatsen voor skiërs en andere wintersportliefhebbers. Onze favorieten:

• Camping Seiser Alm
• Camping Grubhof
• Erlebnis Comfort Camping Aufenfeld