Gasvoorziening tijdens het kamperen - Alles over installaties met vloeibaar gas

De voorziening van vloeibaar gas is een van de belangrijkste aspecten van kamperen. Met het gassysteem gebruik je verschillende essentiële apparaten die horen bij een vakantie in een camper of caravan. Hieronder vallen:

• Verwarming
• Gaskookplaat
• Boiler
• Absorptiekoelkast

Al deze apparaten worden bediend met vloeibaar gas. De technische term daarvoor is LPG (liquified petroleum gas). Vloeibaar gas is een mengsel van butaan en propaan. Het gas wordt meestal opgeslagen in gasflessen van verschillende maten, waarvan 5 kg en 10 kg de gangbare maten zijn. In de meeste campers is er ook een zogenaamde gasflessenberging. Dit is een apart compartiment voor de gasflessen, dat beschikt over een ventilatiemogelijkheid.

Als alternatief hebben sommige campers een gastank met een capaciteit van ongeveer 50 tot 100 liter. Gastanks worden meestal onder de camper gemonteerd. De tank wordt gevuld bij een gashandelaar of een speciaal LPG-tankstation. Voordeel van de tank: met een vulling kun je meer gas vervoeren dan in afzonderlijke flessen, wat handig is bij een hoger verbruik. Nadeel: niet elk land heeft LPG-tankstations (zie hieronder in het artikel).

Hoe werkt het gassysteem in een camper en caravan?

De gasvoorziening tijdens het kamperen is in principe vrij eenvoudig: elke gasfles heeft een afsluitklep waarmee je de fles kunt openen en sluiten. Daarnaast is aan de gasfles een zogenaamde drukregelaar bevestigd die de druk van het uitstromende gas regelt. De verbinding met de verschillende apparaten (koelkast, verwarming, et cetera) gebeurt via stalen leidingen.

De apparaten worden ingeschakeld met de juiste instelling en halen dan gas uit de gasfles of tank. Over het algemeen heeft elk afzonderlijk apparaat een eigen veiligheidsklep die de gastoevoer regelt. Je kunt bijvoorbeeld de koelkast van gas voorzien terwijl de gaskookplaat is uitgeschakeld. Bovendien zijn er extra veiligheidsvoorzieningen: een gasfornuis bijvoorbeeld schakelt na enkele seconden zonder vlam automatisch uit.

Let op: voordat je het systeem in gebruik neemt, moeten installaties met vloeibaar gas inclusief alle onderdelen worden gecontroleerd door een deskundige tijdens een gaskeuring.

Hoe veilig is het gebruik van vloeibaar gas?

Wie nog nooit met gas heeft gewerkt, kan er mogelijk wat huiverig voor zijn. Een gasinstallatie die is gebouwd volgens de geldende technische voorschriften in voertuigen kan echter veilig en met weinig risico worden gebruikt. Let daarbij op de volgende punten:

• Flessen met vloeibaar gas mogen alleen worden gevuld bij speciale vulstations – en slechts tot 80% met vloeibaar gas.
• Een veiligheidsventiel maakt deel uit van de uitrusting van alle flessen met vloeibaar gas in het voertuig. De gebruikelijke flessen met een inhoud van 5 en 10 kg zijn uitgerust met een afsluitklep.
• Uitstromend gas blijft in slecht geventileerde ruimtes op laag niveau en is te ruiken.
• De vullingsgraad kan niet worden afgeleid uit de druk in de fles.
• Bij contact met vloeibaar gas bestaat het risico op bevriezing.

Vervoer van gasflessen

Tijdens transport moeten de gasflessen worden beveiligd tegen verschuiven, draaien, verplaatsen en omvallen. Hiervoor gebruik je geschikte beugels en riemen. Deze zijn meestal al aanwezig in campers en caravans zodra ze de fabriek verlaten. Zoals hierboven vermeld hebben campers en caravans voor het opbergen van de flessen een gasflessenberging/trekhaakkast. Deze is luchtdicht afgesloten van de leefruimte en heeft een opening in de bodem van minimaal 10 vierkante centimeter. Deze mag onder geen beding worden afgedekt of gesloten. Bovendien mogen in dit compartiment geen elektrische ontstekingsbronnen worden geïnstalleerd of andere items naast de gasflessen worden vervoerd.

Wanneer is een herkeuring van het gassysteem vereist?

Een herkeuring is altijd vereist wanneer nieuwe apparaten of technische wijzigingen aan het gassysteem zijn aangebracht, maar uiterlijk om de twee jaar.
Sinds 1 januari 2020 was het ontbreken van het bijbehorende keuringscertificaat voor zowel campers als caravans geen relevante tekortkoming meer. Deze regeling was echter geldig tot 1 januari 2023. Nu wordt het ontbreken van een certificaat voor caravans weer beschouwd als een kleine tekortkoming en voor campers als een ernstige tekortkoming (en komt dus niet door de keuring).

Los van deze regeling eisen ook sommige campingeigenaars van hun gasten dat deze keuring is of wordt uitgevoerd. Ook in geval van schade kan de verzekering de betaling korten of zelfs volledig weigeren als er geen keuring is uitgevoerd. Tot slot is het uitvoeren van deze keuring natuurlijk in het belang van de eigen veiligheid.

Gasvoorziening tijdens het kamperen in Europa: waar je op moet letten

De gasvoorziening in Europa is niet uniform; er zijn ongeveer driehonderd verschillende systemen. Daarom raden we kampeerders die naar het buitenland reizen aan om een Europese vul- of afnameset met meerdere adapters mee te nemen. Deze zijn verkrijgbaar in de kampeerwinkel voor ongeveer € 15,-.

In het buitenland kunnen kampeerders rechtstreeks butaangasflessen van Campingaz kopen bij speciaalzaken, ijzerwarenwinkels of warenhuizen. Ze zijn echter relatief duur en hebben een kleinere inhoud (maximaal 2800 gr). Voor aansluiting in een caravan of camper heb je een veiligheidsflessenventiel nodig. Let op: voor butaan en propaan zijn er verschillende modellen. Campingaz gebruikt in de betreffende flessen butaan.

Vast ingebouwde gastanks kunnen daarentegen worden gevuld bij gastankstations in veel (maar niet alle) Europese landen. Het is daarom de moeite waard om voor vertrek al te kijken naar het overzicht van gastankstations in Nederland en in het buitenland (overzicht). Voor vertrek is het ook zinvol om te onderzoeken of je tijdens het rijden een installatie met vloeibaar gas in je voertuig mag gebruiken.

Algemene tips voor de gasvoorziening tijdens de kampeervakantie

• Vul de gasflessen voor de vakantie volledig.
• Vergeet de adapters niet.
• Neem als alternatieve warmtebron elektrische kachels mee (alleen modellen met keramisch verwarmingselement en kantelbeveiliging). Gebruik de kachels nooit onbeheerd, want dat kan gevaarlijk zijn (brandgevaar).
• Let in de winter op het propaangehalte (butaan verdampt niet onder 0 graden).
• Controleer bij buitenlandse gasflessen of ze in de gasflessenberging passen.
• Voor campers vanaf bouwjaar 2006/2007 geldt de nieuwe EU-richtlijn voor verwarmingstoestellen. Voor deze voertuigen zijn speciale hogedrukslangen beschikbaar.
• In noodgevallen (als je al in het buitenland bent, gas nodig hebt en geen andere mogelijkheid vindt) kun je contact opnemen met het ANWB-noodnummer voor pech in het buitenland: +31 70 314 14 14.

Gasvoorziening tijdens kampeervakantie in het buitenland

Als je tijdens je kampeervakantie in het buitenland bent, is de vraag waar je je gas vandaan kunt halen. Hier zijn enkele tips voor populaire vakantielanden:

Baltische staten

• Het vullen van gangbare flessen is mogelijk met Euro-adapters.

België

• Belgische gasflessen kunnen alleen worden aangesloten met een adapter. Als alternatief: gebruik een drukregelaar voor 33 kg-flessen.

Denemarken

• Flessen van 5 en 11 kg worden op veel campings aangeboden voor omruil.
• Op sommige BP Gas-stations zijn ook Nederlandse gasflessen verkrijgbaar.

Frankrijk

• In Frankrijk worden alleen lokale gasflessen omgewisseld of gevuld.
• Op veel campings en tankstations kun je Franse flessen (tegen een borg van ongeveer 35 euro) huren. Hiervoor is een adapter nodig. Je krijgt een bon die je goed moet bewaren, anders wordt de borg niet terugbetaald.

Griekenland

• Omruil- of vulstations zijn meestal alleen te vinden in grotere steden zoals Athene of Thessaloniki. Griekse flessen zijn compatibel met Nederlandse regelaars via een adapter.
• Op gastankstations wordt alleen gas geleverd aan op gas aangedreven voertuigen.
• ANWB-leden kunnen contact opnemen met de Griekse partnerclub ELPA.

Groot-Brittannië/Ierland/Schotland

• Nederlandse gasflessen worden in deze landen niet meer gevuld.
• Op veel verkooppunten van Calorgas of Flogas kunnen kampeerders lokale gasflessen kopen (adapter vereist). Deze flessen kunnen worden omgeruild bij tankstations, tuincentra of speciale gaswinkels.

IJsland

• Naar onze kennis worden buitenlandse flessen alleen gevuld bij een Esso-station in Reykjavik.
• Gele IJslandse gasflessen passen met een rubberen ring die in de regelaaraansluiting wordt geplaatst op Nederlandse systemen.
• Gas is erg duur in IJsland.

Italië

• Gas is verkrijgbaar bij speciale omruil- of vulstations.
• Lokale gasflessen (met adapter) zijn verkrijgbaar met een inhoud van 0,5 kg, 2 kg en 3 kg, en slechts af en toe zijn er ook flessen van 5 kg. Flessen van 10 kg zijn niet gebruikelijk.
• Het afleveren van vloeibaar gas op gastankstations voor kampeervoertuigen met een vast ingebouwde gastank is verboden, voor gebruik bij verwarming, koken, et cetera.

Kroatië

• Gasflessen waarvan de laatste keuring niet langer dan 5 jaar geleden is, worden gevuld bij INA, deels bij particuliere bedrijven en op veel campings.
• Het aantal vulstations is echter de afgelopen jaren aanzienlijk afgenomen. Op sommige plaatsen wordt het vullen van Nederlandse flessen principieel afgewezen.

Marokko

• Het vullen van Nederlandse gasflessen is door de regering verboden. Als alternatief kun je lokale gasflessen (met adapter) gebruiken.
• In ieder geval konden Nederlandse flessen nog worden gevuld in 2020 bij gasfabrieken in Tiznit, Agadir, Nador, Mohammedia, Sidi Ifni, Safi en Taza.

Duitsland

• Sommige campings ruilen alleen lokale gasflessen, die meestal niet kunnen worden omgeruild voor Nederlandse flessen.
• Over het algemeen is een adapter vereist. Gebruik als alternatief een drukregelaar voor 33 kg-flessen.
• Nederlandse gasflessen worden niet gevuld in Duitsland.

Oostenrijk

• Dezelfde gasflessen (en dus regelingen) als in Duitsland.

Polen

• Dezelfde gasflessen (en dus regelingen) als in Duitsland.

Portugal

• Nederlandse flessen worden niet gevuld.
• Soms kunnen Portugese gasflessen worden geleend bij tankstations van Repsol of Cepsa (procedure zoals in Spanje). Een borg is vereist. Bewaar de bon goed om de borg terug te krijgen.

Zwitserland

• Nederlandse flessen kunnen alleen in uitzonderlijke gevallen worden gevuld met een adapter.
• Kampeerders kunnen ook een Zwitserse fles met drukregelaar huren. Informatie bij Shell Gas via telefoonnummer +41 327 58 75 55.

Slovenië

• Nederlandse gasflessen en tanks worden zonder problemen gevuld in Slovenië.
• Gas is verkrijgbaar bij Plinarna Ljubljana, Plinarna Maribor, Internia DD Ljubljana in Kozina en OMV Istrabenz DOO in Koper.

Spanje

• Vast ingebouwde gastanks kunnen worden gevuld op gastankstations, in tegenstelling tot 5- en 10-kg gasflessen.
• Nederlandse toeristen kunnen bij Repsol-tankstations 6 kg gasflessen huren en bij Cepsa-tankstations 12,5 kg gasflessen. De flessen kunnen later worden teruggebracht naar de tankstations. Voor tankstations van Cepsa is er een lijst met stations waar je de statiegeldflessen kunt krijgen.
• Voor aansluiting op de Spaanse gasfles is een Spaanse regelaar (met slangtule) en een slang met een koppelstuk links/rechts nodig.
• Gespecialiseerde bedrijven (bijvoorbeeld Repsol) bieden een zogenaamde X-Police aan. De gasaansluiting van het bestaande systeem wordt aangepast zodat Spaanse butaangasflessen kunnen worden aangesloten. Vervolgens huur je Spaanse gasflessen. Deze flessen kunnen steeds opnieuw worden gevuld.
• Onder het telefoonnummer +34 901 10 01 00 kun je de dichtstbijzijnde klantenservice vragen die een monteur stuurt. Of informeer bij de receptie van de camping. De totale kosten bedragen ongeveer € 70,-.

Tsjechië

• Flessen en tanks kunnen opnieuw worden gevuld (bijvoorbeeld bij Agip, Bohemia Gas, BP, Krainpol, Primaplyn Flaga-Plyn).

Turkije

• Verkoop van flessen van 2 en 12 kg bij Ipragaz. Adapters zijn vereist en kunnen op de stations met slang worden gekocht voor € 20,-. Het is mogelijk om de flessen tegen teruggave van het statiegeld weer in te leveren.
• Ook bij sommige LPG-tankstations is het mogelijk om Euroflessen te vullen.

Hongarije

• In Hongarije worden dezelfde grijze flessen met hetzelfde aansluitdraad gebruikt als in Duitsland.
• De belangrijkste leveranciers zijn Primagaz, Totalgaz, Shellgas en Mol.

Noorwegen

• Bij de autogastankstations LPG Norge kunnen de in Nederland gebruikelijke gasflessen worden gevuld.
• Ook bij AGA kunnen kampeerders een Noorse gasfles (ongeveer 1200 NOK inclusief propaanvulling) en een adapter (ongeveer 300 NOK) kopen. De adapter wordt niet teruggenomen zoals de fles en blijft bij de toerist.
• Een overzicht van de gashandelaren (ook voor Zweden en Finland) vind je bij AGA of Statoil Marketing.
• Het omruilen van de flessen is zeer duur, ongeveer € 35,- (fles van 11 kg).

Zweden en Finland

• AGA heeft meerdere stations waar je gasflessen kunt huren (adapter vereist).
• Noorse, Zweedse en Finse gasflessen zijn compatibel. Het omruilen van een Noorse fles in bijvoorbeeld Zweden is dus geen probleem.
• Voor Zweden is er een lijst met tankstations die campinggas (LPG) aanbieden om bij te vullen of in flessen.
• In Finland zijn gasflessen soms ook verkrijgbaar bij NESTE tankstations en landelijke winkels.

Deze informatie is met grote zorgvuldigheid samengesteld op basis van de volgende bronnen: ADAC TSC, ADAC ANS, ADAC-ledeninformatie. Vanwege vaak veranderende landenbepalingen kan geen garantie worden gegeven voor volledigheid en juistheid. Check de actuele situatie voor vertrek.
Alle informatie over LPG-adapters voor tanken van autogas in het buitenland vind je ook in het magazine.