Insectenbescherming voor kampeerders: zo bescherm je jezelf tegen muggen, wespen en meer.

Zomertijd is kampeertijd – maar helaas ben jij niet de enige die graag buiten is. Vooral muggen zijn een probleem dat menig kampeerder tot wanhoop heeft gedreven. Je hebt de perfecte plek aan het meer gevonden. Maar in plaats van te ontspannen, moet je bloedzuigende muggen en ander ongedierte van je af slaan. Niet naar het water gaan is natuurlijk ook geen oplossing.

Naast muggen zijn ook wespen niet minder irritant, vooral als je buiten gezellig bij taart, ijs of een koud drankje zit. En dan zijn er natuurlijk nog teken. Deze piepkleine beestjes zijn met het blote oog moeilijk te zien en kunnen in sommige delen van Nederland en het buitenland zelfs gevaarlijke ziektes bij zich dragen. Hoe je het ook wendt of keert: zonder zinvolle insectenbescherming is kamperen in de zomer lang zo leuk niet. Zonde, laten we dus snel eens kijken welke mogelijkheden er zijn!

Wat zijn de mogelijkheden voor insectenbescherming voor kampeerders?

Over het algemeen moet je eerst twee punten onderscheiden:

• Hoe bescherm je jezelf in de camper?
• Hoe bescherm je jezelf in de buitenlucht?

In de caravan en camper kun je jezelf redelijk effectief beveiligen tegen ongenode gasten. In de regel gaat het bij muggenbescherming om verschillende soorten vliegengaas, rolgordijnen of gordijnen die speciaal zijn afgestemd op de behoeften van kampeerders. Deze beschermingsmaatregelen worden hieronder nader toegelicht.

In de vrije natuur is er natuurlijk geen 100% bescherming. Maar ook hier kun je jezelf vrij goed beschermen met insectenwerende middelen. Bovendien helpt het om het gedrag van de plaaggeesten te kennen en je daaraan aan te passen. Het speelt natuurlijk een rol tegen welke insecten je precies beschermd wilt zijn.

Muggen

Gewone muggen zijn voornamelijk ‘s avonds en ‘s nachts actief. De in ons land voorkomende steekmuggen en paardenvliegen steken echter ook overdag. Hotspots zijn vooral waterrijke gebieden, zoals meren, moerassen of bossen met veel natte ondergrond. Muggen houden echter niet van wind – aan de kust word je dus over het algemeen met rust gelaten.

Een goede basisbescherming is langere kleding, zoals shirts of broeken. Voor gebieden met veel muggen zijn er speciale kledingstukken voor buiten die behandeld zijn met het voor mensen onschadelijke insectenwerende middel permethrine. Over het algemeen gaat de voorkeur uit naar lichte kleding – vooral zwarte kleding trekt muggen aan als een groot waarschuwingsbord.

Een bijzonder effectief muggenwerend middel is diethyltoluamide, kortweg DEET, dat afhankelijk van de concentratie van de werkzame stof tot 8 uur bescherming biedt. Helaas irriteert DEET de slijmvliezen en tast het ook plastic aan, bijvoorbeeld in zonnebrillen en zonnewijzers. Een meer huidvriendelijk alternatief is icaridin, dat voldoende zou moeten zijn voor gebieden waar malaria niet acuut dreigt. Diverse op planten gebaseerde middelen (lavendel, citronella, et cetera) hebben tot nu toe geen wetenschappelijk bewezen beschermend effect laten zien. Muggen houden misschien niet van deze geuren, maar als het erop aankomt, is de drang naar menselijk bloed groter. De beschermende werking is daarom gering.

De effectiviteit van zogenoemde muggenafweerarmbanden of muggenpiepers met hoogfrequente ultrasone geluiden is ook twijfelachtig. Gebruik in geen geval zogenaamde uv-lampen. Deze vallen lokken door hun hoogfrequente uv-licht een groot aantal andere soorten insecten aan, die in het elektrisch geladen draadnet van de lampen geen schijn van kans hebben. Hierdoor worden mogelijk ook dieren gedood die in Nederland mogelijk zelfs beschermd zijn.

Wespen

Slechts twee van de inheemse wespensoorten worden aangetrokken door cola, ijs, taart en andere zoetigheden: de gewone wesp en de Duitse wesp. Deze twee soorten zijn echter ook de meest voorkomende waarmee je buitenshuis, bijvoorbeeld in een café, op de camping of voor de camper, in aanraking komt. Vooral in augustus zijn ze zeer actief, omdat dan de ontwikkeling van de larven is voltooid. De wespen beginnen nu voedsel en energie voor zichzelf te zoeken – en storten zich bij voorkeur op zoetigheid.

Over het algemeen raden we aan de zoete voedingsmiddelen in de zomer af te dekken, restjes snel op te ruimen en kinderen na het eten hun mond te laten wassen. Als de wespen er toch zijn (en vroeg of laat zal dat gebeuren), blijf dan vooral rustig, maak geen hectische snelle bewegingen en sla niet naar de wespen – dat maakt de dieren alleen maar agressief. We raden het gebruik van wespenvallen gevuld met zoete vloeistoffen af. Wist je trouwens dat volgens de lokale Natuurbeschermingswet wespen in Duitsland onder natuurbescherming staan? Het willekeurig doden van wespen is in het land dus strikt genomen verboden.

Teken

Teken behoren tot de weinige echt gevaarlijke dieren in Nederland voor de mens, omdat ze zowel tekenencefalitis (TBE) als de ziekte van Lyme kunnen overdragen. Er is een vaccin beschikbaar tegen TBE, dat het risico op ziekte vermindert (en volgens de STIKO ook wordt aanbevolen voor reizigers naar TBE-risicogebieden). Lymeziekte kan ook worden bestreden met antibiotica. Toch kun je tekenbeten het beste vermijden en dienovereenkomstig preventieve maatregelen nemen.

Over het algemeen voelen teken zich bijzonder op hun gemak in hoog gras en struikgewas, bijvoorbeeld in het bos of op ongemaaid gras. Vooral buiten de gebaande paden is er altijd een verhoogd risico op tekenbeten, op een typische standplaats op de camping daarentegen juist minder. Een geschikte bescherming is ook het eerder genoemde DEET of icaridin. Ook lange kleding, vooral bij de benen, en stevige schoenen zijn aan te bevelen. Na een wandeling in de natuur kun je jezelf het beste grondig controleren.

Bescherm je camper of caravan tegen insecten

Je weet nu hoe je jezelf moet beschermen. De volgende stap is om je camper te beschermen tegen het binnendringen van insecten. Zoals eerder vermeld, gaat het meestal om verschillende gordijnen of vliegengaas voor de ramen. De selectie is echter vrij groot – laten we dat eens nader bekijken.

Chenille-gordijn als insectenbescherming voor caravan- en camperdeuren

De eenvoudigste vorm van insectenbescherming voor de deur is een gordijn van chenille. Dit is een bijzonder fijne stof met een fluweelachtig oppervlak – vandaar dat deze gordijnen vaak ook bekend staan als pluisgordijnen. De afzonderlijke strengen van het gordijn hangen zo dicht bij elkaar dat insecten moeilijk kunnen binnendringen. Bovendien biedt het chenille-gordijn tegelijkertijd een effectieve bescherming tegen de zon en houdt het nieuwsgierige blikken buiten.

Het gordijn wordt bevestigd aan een rail die meestal met meerdere schroeven aan de deurstijl wordt bevestigd. Als het gordijn iets te lang of te breed is voor de deur kun je het vrij eenvoudig inkorten. Het enige nadeel van deze insectenbescherming is dat deze snel verstrikt raakt met de deur. Bovendien is het ontwerp natuurlijk een kwestie van smaak en wordt niet iedereen enthousiast van het uiterlijk van dit gordijn.

Magnetisch vliegengordijn voor de deur

De volgende stap zijn magnetische vliegengordijnen. Deze gordijnen bestaan uit een fijnmazig gaas, bijvoorbeeld van polyester, dat is verdeeld in twee gordijndelen. Aan de zoom van beide helften zitten magnetische sluitingen. Hierdoor sluit het gordijn automatisch als je erdoorheen gaat.

Het gordijn wordt ook aan een rail bevestigd. Meestal kun je deze zelfs aan de deur plakken. Boren of schroeven is dus niet nodig. Als je het zekere voor het onzekere wilt nemen, is het echter raadzaam de rail toch te bevestigen. Magnetische gordijnen zijn verkrijgbaar in verschillende breedtes en lengtes. Omdat het gaas vrij robuust is en niet rafelt, kun je het ook zelf op maat snijden.

Muggennet van gaas

Gaas is een fijne, halfdoorzichtige stof die ook geschikt is voor bescherming tegen muggen. In kampeerwinkels wordt deze stof vaak verkocht onder de naam muggengaas als stof per meter. Met een beetje handigheid maak je hiermee je eigen insectenbescherming (meer hierover hieronder). Het is echter minder geschikt voor deuren en andere ingangen die je vaker opent – eerder voor ramen, ventilatieopeningen en dakluiken.

Lamellengordijn

Een andere kosteneffectieve optie voor deuropeningen zijn lamellengordijnen van weerbestendig glasvezel. De vier lamellen van dit gordijn zijn voorzien van ingebouwde gewichten, zodat ze zelf sluiten en ook bij wind niet heen en weer vliegen. De bevestiging gebeurt ook hier met behulp van een zelfklevende klembalk op het deurkozijn. Let er bij de aankoop op dat de afmetingen overeenkomen met die van de deur van de caravan of camper.

Voor meer comfort: vliegengordijn voor de deur van de caravan en camper

Als je iets meer comfort wilt, overweeg dan de installatie van een schuifdeur van vliegengaas. Deze insectenwerende deuren worden aangeboden door tal van bekende kampeerwinkels, zoals Obelink of de Vrijbuiter, en zijn verkrijgbaar voor alle gangbare voertuigtypen. Hiermee krijg je een extra deur van vliegengaas achter de eigenlijke deur van het voertuig.

Voordeel van deze methode: de vliegengaasdeur is eenvoudig te bedienen, biedt zeer effectieve bescherming tegen insecten en wordt eenvoudig in het frame geschoven wanneer je deze niet nodig hebt. Het enige grote nadeel is de prijs. Terwijl eenvoudige gordijnen van chenille of magnetische gordijnen vaak al verkrijgbaar zijn voor € 20,- tot € 30,- kost een op maat gemaakte insectenwerende deur meestal € 300,- tot € 400,-.

Insectenbescherming voor caravans: vergeet de ramen niet

De meeste kampeervoertuigen hebben standaard al een insectenwerend rolgordijn voor de ramen. Als je deze niet hebt, kun je ook een rolgordijn kopen of een stuk vliegengaas gebruiken. In de kampeerwinkel zijn dergelijke raaminsectenweringen verkrijgbaar in de juiste maten en meestal redelijk geprijsd. Ook voor dakluiken zijn er dergelijke kleinere muggennetten.

Kun je een vliegengaas voor de caravan achteraf installeren?

Als alternatief kun je de insectenbescherming voor de ramen ook vrij eenvoudig zelf achteraf installeren. Koop gewoon vliegengaas in de bouwmarkt en snijd het op maat. Het vliegengaas wordt meestal geleverd met zelfklevend dubbelzijdig tape dat je op het raamkozijn plakt. Vervolgens bevestig je eenvoudig het vliegengaas – en je zelfgemaakte insectenbescherming is klaar.

Nadeel van deze methode: in vergelijking met de vliegengaasrolgordijnen is het vliegengaas alleen met veel gefriemel te openen. Lastig als je het bijvoorbeeld wilt reinigen.

Om dit te voorkomen, is het gebruik van muggengaas en klittenband een goede optie. Eerst plak je het klittenband rond het raamkozijn en naai je vervolgens klittenband op de op maat gesneden gaasstof. Vervolgens bevestig je de gaasstof strak gespannen aan de klittenband. Indien nodig kun je het raam eenvoudig openen en sluiten door het eraf te trekken.

Conclusie

Wie snel insectenbescherming nodig heeft en bereid is wat comfort op te offeren, krijgt met de gangbare chenille- en magnetische gordijnen een redelijk effectieve insectenbescherming voor een lage prijs. Kampeerders die veel onderweg zijn en vaak op plaatsen aan het water staan met veel muggen moeten overwegen de duurdere, maar veel comfortabelere insectenwerende deuren te gebruiken.

Bekijk bewezen insectenbeschermingsproducten rechtstreeks in de ANWB-(web)winkel. Daar vind je bijvoorbeeld slimme hulpmiddelen zoals een rookpot tegen insecten, elektronische steekverlichters, anti-insectenarmbanden en popup-muggennetten. Natuurlijk ook insectenwerende middelen waarop je voor 100% kunt vertrouwen.

Foto: © Piman Khrutmuang – stock.adobe.com